" آشنایی با ساختمان پوسته تخم "
پوسته تخم ۱۰ تا ۱۱ درصد وزن تخم را تشکیل داده و به طور عمده از کربنات کلسیم تشکیل شده است( در حدود ۹۴ درصد) . البته عناصری همچون منیزیم ، فسفر ، منگنز ، و حتی پروتئین نیز در ان وجود دارد .
تعدا زیادی منفذ نیز بر روی پوسته قرار دارد که نقش آنها ، تبادل گازی و رطوبتی است . اکسیژن از راه این روزنه ها به درون تخم رفته تا جنین در حال رشد از ان استفاده نماید . با استفاده شدن اکسیژن توسط جنین ، دی اکسید کربن و بخار آب تولید شده که از راه منافذ پوسته به بیرون می رود .
بیشتر این روزنه ها در بخش پهن تر تخم قرار دارند و تنها تعداد کمی از روزنه ها در بخش باریک تخم قرار دارند.
همچنین پوسته های ضخیم تر روزنه های کمتری دارند.
به طور معمول ۷ تا ۱۷ هزارروزنه بر روی پوسته وجود دارد.
هنگامی که مرغ تخمگذاری کرد ، پوسته تخم مرطوب است که پس از مجاورت با هوا و خشک شدن تخم ، یک پوشش و لایه نازک اما سختی بر روی پوسته تشکیل می شود . این لایه که کوتیکول نام دارد و جنس آن از گلیکو پروتئین است ، وظیفه مهمی در ساختار تخم دارد .کار کوتیکول جلوگیری از نفوذ میکروبها به درون تخم و از دست رفتن آب درون تخم می باشد .نگهداری طولانی مدت تخم ها و شستن تخم و همچنین استفاده از سمباده بر روی پوسته تخم سبب از بین رفتن و یا نازک شدن لایه کوتیکول می شود . کوتیکول نخستین سد دفاعی در برابر میکروب ها است ، که نباید به سادگی از بین برد.
کیسه هوا و نقش ان در جوجه کشی
اگر تخم مرغ را اب پز کنید خواهید دید در بخش پهن تخم یک فرو رفتگی وجود دارد . این بخش فرو رفته همان کیسه هوای تخم بوده که نقش مهمی در جوجه کشی دارد. هر تخم مرغ دارای دو غشا درونی و بیرونی در زیر پوسته خود است. ( شکل ان در بالا اورده شده است ). غشای درونی ، سفیده تخم را می پوشاند . پس از تخمگذاری و با سرد شدن تخم ، محتویات درون تخم جمع می شود . با جمع شدن مواد درون تخم این دو غشا در بخش پهن تخم از هم فاصله گرفته و اتاقک هوایی را می سازند . (این دو غشا نقش دفاعی در برابر نفوذ باکتری ها را دارند.) هر چه تخم تازه تر باشد ، کیسه هوایی کوچکتر بوده و برعکس . هر چه تخم قدیمی و کهنه تر باشد کیسه هوایی بزرگ و بزرگتر می شود . باگذشت زمان رطوبت و دی اکسید کربن بیشتری از روزنه های پوسته بیرون رفته و هوا جایگزین آن می شود که باعث بزرگ تر شدن کیسه هوایی می شود. وظیفه اتاقک هوایی فراهم آوردن اکسیژن برای جوجه پیش از شکستن تخم می باشد.
بنابر این ؛
هر گز از تخم های کهنه برای جوجه کشی استفاده ننمایید . چرا که با از دست رفتن رطوبت تخم ، احتمال تبدیل شدن تخم به جوجه خیلی کم می شود .اگر مدت زمان نگهداری تخم زیاد باشد ( تخم کهنه باشد ) شما در پایان دوره جوجه کشی شاهد جنین های کامل شده ایی در درون تخم خواهید بود که پوسته تخم را نشکسته اند و مرده اند . تخم های خیلی خیلی کهنه حتی به این مرحله هم نمی رسند و جنین ها در همان ابتدای دوره جوجه کشی می میرند و رشد نمی کنند. اگر این مدت زمان خیلی زیاد و بیش از ۲۰ روز باشد شانس تبدیل شدن تخم به جوجه کمتر از ۱۰ درصد و یا حتی صفر می باشد .
مدت زمان نگهداری تخم ها ؛
مدت زمان نگهداری تخم ها در سیستم جوجه کشی خانگی به امکانات و تجهیزات شما مرتبط می باشد . اگر شما بتوانید تخم های نطفه دار را در دمای ۱۳ تا ۱۵ درجه سانتی گراد و با رطوبت حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد نگهداری کنید ، مشکل چندانی نخواهید داشت و می توانید تا ۷ روز نگهداری کنید . ( بهتر است نگهداری بیش از ۷ روز به دلیل از دست رفتن رطوبت تخم ، انجام نشود ). اگر هم قصد دارید تخمها را تا ۳ روز نگهداری کنید بهتر است دمای تخم را تا ۱۸ درجه پایین بیاورید .
پایین اوردن دما به زیر ۲۰ درجه از رشد اولیه جنین و مرگ ان به دلیل نبود دمای کافی در بیرون از دستگاه جوجه کشی جلوگیری می کند .
در سیستم جوجه کشی خانگی تهیه این دما به ویژه در فصل تابستان خیلی سخت و مشکل می باشد . البته هستند کسانی که ایده هایی برای فراهم اوردن این دما داشته بودند و البته موفق هم بودند .