جوجه کشی چیست ؟
برای جوجه کشی به چه وسایلی نیاز داریم؟ در این مقاله میخواهیم به صورت خلاصه نگاهی سریع و اجمالی به بخش های مختلف یک کارخانه جوجه کشی داشته باشیم . ما در یک سری از مقالات به مبحث جوجه کشی خواهیم پرداخت . بخش اول این مقاله آماده شده و به صورت سوال و جواب طراحی شده است .
جوجه کشی چیست ؟
در اصطلاح ، جوجه کشی به مجموعه عملیاتی گفته می شود که در طی آن تخم نطفه دار به جوجه یک روزه تبدیل می شود. بنابراین مهمترین وسایل مورد نیاز برای جوجه کشی، داشتن تخم نطفه دار سالم و مناسب به همراهدستگاه جوجه کشی می باشد. در کنار این دو مورد، شرایط اقلیمی و همچنین تجربه و دانش نیز در امر جوجه کشی بسیار مهم می باشد.
منظور از کارخانه جوجه کشی چیست ؟
کارخانه های جوجه کشی مراکزی بزرگ و یا کوچک هستند که مواد اولیه آنها تخم مرغ نطفه دار میباشد این تخم مرغ های نطفه دار عمدتا از مزارع مادر تهیه می شوند. در مزارع یا فارم های مادر مرغ ها و خروس ها در کنار یکدیگر و به نسبت مناسب نگهداری می شوند تا تخم مرغ ها یا تخم های تولید شده دارای نطفه باشند. بنابراین برای تولید جوجه یک روزه ، تخم مرغ باید لقاح یافته باشد یعنی مرغ و خروس در کنار یکدیگر نگهداری شوند.
یک کارخانه جوجه کشی از چه بخش هایی ساخته شده است؟ این کارخانه به ترتیب از بخش های زیر ساخته می شود :
- سکوی تخم های نطفه دار
- سالن دریافت و ضد عفونی تخم ها
- اتاق یا سالن درجه بندی تخم ها
- سالن ستری که دستگاه ستر در آنجا نصب شده است
- سالن هچری که دستگاه های هچری یا تفریخ در آنجا نصب شده است
- اتاق درجه بندی جوجه های یک روزه
- سکوی بارگیری جوجه ها
- سالن شستشوی تجهیزات که بهتر است به سالن هچری راه داشته باشد.
آیا محل زمین یا محل احداث کارخانه جوجه کشی بر بازده کار تاثیر گذار خواهد بود ؟
جواب این سوال مثبت است. کارحانه جوجه کشی تا جایی که ممکن است باید از سایر مزارع دامپروری و مرغداری فاصله داشته باشد. همچنین به راحتی به جاده های اصلی بتواند مرتبط شود. نزدیک بودن به راه آهن و یا فرودگاه نیز می تواند یک مزیت باشد. چراکه به راحتی میتوان از هواپیما برای نقل و انتقال جوجه ها و تخم مرغ های نطفه دار استفاده کرد. ارتفاع زمین مورد نیاز برای ساخت کارخانه جوجه کشی نباید از سطح دریا خیلی زیاد باشد و حداکثر ۹۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع داشته باشد. چراکه در مناطق مرتفع فشار هوا کم است و میزان اکسیژن هوا کاهش می یابد. حداقل مقدار اکسیژن هوا ۲۱ درصد می باشد . برای اطمینان از وجود اکسیژن کافی بهتر است در ساعات مختلف روز و برای چند روز متوالی و حتی در فصول مختلف میزان اکسیژن محل احداث کارخانه اندازه گیری شود.
مقدار آب مصرفی یک کارخانه جوجه کشی چقدر است؟ وجود آب و برق و ژنراتور اضطراری برای کارخانه جوجه کشی از ملزومات حیاتی می باشد. میزان مصرف آب روزانه یک مرکز جوجه کشی به ظرفیت ۵۰ هزار قطعه تخم مرغ ، روزانه ۱۵۰۰ لیتر آب می باشد (تقریبا برای هر عدد تخم مرغ ۳۰ سی سی آب مصرف می شود) . از سوی دیگر باید تمهیدات لازم برای زمان قطعی آب (مخازن ذخیره آب) اندیشیده شود.
منظور از هچر و ستر چیست ؟ همان طور که میدانیم دستگاه جوجه کشی شرایط لازم برای رشد جنین در درون تخم مرغ نطفه دار را فراهم می کند. طول دوره جوجه کشی با توجه به نیازهای جنین به دو قسمت دوران ستری و هچری تقسیم می شود. نیازهای جنین در این دو دوره با همدیگر فرق می کند و به همین دلیل در مراکز بزرگ جوجه کشی دو نوع دستگاه ستری و هچری داریم. . تخم مرغ ها ی نطفه دار قسمت عمده دوران جنینی خود را در درون دستگاه ستری و بر روی شان های مخصوص می گذرانند . در این دستگاه با توجه به نوع تخم انکوبه شده در دستگاه ، تخم ها در فواصل زمانی مناسب حرکت داده می شوند تا از چسبیدن زرده به پوسته جلوگیری شود.
پس از اتمام دوارن ستری، تخم مرغ های نطفه دار که در آنها جنین رشد کرده است به دستگاه هچری منتقل می شود. در این دستگاه حرکات دستگاه متوقف می شود و تخم مرغ ها از درون شان های مخصوص خارج شده و به درون سینی یا سبد های مخصوصی منتقل می شوند تا جوجه ها به هنگام متولد شدن یا تفریخ شدن در درون سبدها قرار بگیرند. بنابراین دوره جوجه کشی دو بخش هچری و ستری تقسیم می شود. طول دوره جوجه کشی و طول زمان هچر و ستری در گونه های مختلف پرندگان نتفاوت می باشد.
سالنی که در آن دستگاه ستری قرار می گیرد باید دارای چه مشخصاتی باشد؟
فضای سالن ستری به نوع و همچنین تعداد دستگاه های مورد استفاده بستگی دارد اما باید حداقل ۲٫۵ تا ۳ متر فضای خالی در مقابل دستگاه ها در نظر گرفته شود تا حمل گاری های حاوی تخم مرغ برای خواباندن در دستگاه ها به سهولت انجام شود. همچنین نصب ابزارهای سرمایشی و گرمایشی و دستگاه های رطوبت ساز برای تامین دمای ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۵۰ تا ۶۰ درصد در سالن ستر الزامی می باشد.
سالن هچر باید دارای چه مشخصاتی باشد ؟
مساحت این سالن بستگی به تعداد دستگاه های هچری به کار گرفته شده دارد . در این مورد نیز باید حداقل ۲٫۵ تا ۳ متر فضای آزاد در مقابل دستگاه ها در نظر گرفته شود تا حمل گاری ها به سهولت انجام شود. در سالن هچری دستگاه هچری قرار داده می شود. در این دستگاه تخم مرغ های دارای جنین اخرین ساعات دوران جننی خود را سپری می کنند و در این دستگاه ها سر از تخم بیرون می آورند. با توجه به اینکه دوره نگهداری تخم ها در سالن هچری بسیار کوتاه تر از سالن ستری می باشد در نتیجه تعداد دستگاه هچری می تواند کمتر از تعداد یا ظرفیت دستگاه ستری باشد. معمولا ظرفیت دستگاه هچری را ۱۵ تا ۲۰ درصد کل ظرفیت دستگاه های ستر در نظر می گیرند. از سوی دیگر دمای مناسب برای سالن هچری ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی آن ۵۰ تا ۶۰ درصد می باشد.
