جوجه کشی غاز

جوجه کشی غاز ( بخش نخست )

برای یک جوجه کشی خوب از غاز باید به چند نکته توجه نمود.

ابتدا اطمینان از تامین دما و رطوبت دقیق و چرخش هوای مناسب توسط دستگاه. 

دقت بسیار زیاد در تهیه تخم مناسب؛

در تهیه تخم مناسب به نکته های زیر توجه کنید؛

تخم ها به هیچ عنوان کثیف نباشند.در صورتی که کثیفی و آلودگی زیاد باشد هرگز درون دستگاه قرار ندهید و در صورتی که آلودگی کم باشد با سنباده نرم و یا پارچه زبر آهسته تنها بخشی که آلودگی وجود دارد را پاک کنید. تعداد نر به ماده مناسب باشد. حدود ۱ به ۳ تا ۱ به ۵ مناسب است.

بهتر است از تخم ماده های کمتر از یک ساله و همچنین در اوائل تخمگذاری پرنده برای جوجه کشی استفاده نشود .راندمان جوجه کشی در این شرایط کمتر است.

بیش از ۷ روز تخم را نگهداری نکنید .اگر کمتر ۳ روز نگهداری می کنید دمای محیط اطراف تخم ۱۸ درجه و رطوبت ۷۵ درصد باشد. چرخش تخم نیازی نیست. در صورتی که ۴ تا ۷ روز تخم را نگهداری می کنید، دما در حدود ۱۵ درجه و رطوبت ۷۵ درصد باشد . همچنین چرخش با زاویه ۴۵ درجه، ۳ تا ۵ بار انجام شود . 

از تکان ها و ضربه های شدید تخم جلوگیری کنید.

از نظر تغذیه ایی به گله مولد توجه نمایید. حتما از ویتامینهایی همانند AD3E  و مواد معدنی و پروتئین و انرژی کافی در گله مادر استفاده نمایید. تغذیه ضعیف تلفات دوره جنینی را به شدت افزایش می دهد.

جوجه کشی غاز ( بخش دوم )

هرگاه قصد دارید تخم را درون دستگاه قرار دهید چون که پیشتر در محیط سرد قرار داشت ، حدود ۵ تا ۶ ساعت در دمای اتاق ( ۲۵ درجه سانتی گراد ) قرار دهید. به یاد داشته باشید تخم ها نباید زود تر از ۲۴ ساعت و بیش از ۷ روز درون دستگاه قرار داده شوند. دستگاه را نیز چند ساعت پیش از قرار دادن تخم درون آن باید روشن کرده و در دمای ۳۷.۷ درجه و رطوبت حدود ۶۰ درصد تنظیم نمود . تخم های غاز بهتره به صورت خوابیده درون دستگاه قرار گیرند. توجه باید داشت از قرار دادن کاغذ و پلاستیک و..... در کنار تخم های خوابیده برای نگه داشتن آنها درون سبد اشتباه است . بهتر است از شانه همه کاره استفاده شود تا گردش هوا در اطراف تخم ها دچار اختلال نشود .اگر چه می توانید در شانه های بوقلمون که ۲۵ عددی است قرار دهید ، اما تلاش کنید این کار را نکنید .در دستگاه های هواباتور در درون شانه های نیم دایره قرار داده شود. 

مرحله ستر ؛

دمای مناسب برای دوره ستر ۳۷.۷ درجه و رطوبت حدود ۶۰ درصد است. چرخش نیز هر یک ساعت یک بار با زاویه ۴۵ درجه نسبت به خط عمود انجام شود . توجه شود که دما و رطوبت دستگاه جوجه کشی حتما دقیق باشد تا از خطا های احتمالی جلوگیری شود . این مقدار دما و رطوبت تا آغاز دوره هچر باید رعایت شود . توجه باید داشت که در تمام دوره جوجه کشی به ویژه ۵ روز آغازی که جنین در حال شکل گیری است و همچنین ۵روز پایانی که جوجه در حال بیرون آمدن از تخم است نباید تند تند در دستگاه را باز کرد. این کار مرگ و میر دوره جنینی را افزایش می دهد . این کار در دوره هچ سبب شده تا جوجه هایی که به پوسته نوک می زنند ، دیگر توانایی شکستن بیشتر پوسته و بیرون امدن از تخم را نداشته باشند و بمیرند.

نطفه سنجی ؛

در  شب ۷ یا ۸ جوجه کشی با یک چراغ قوه قوی که نور را پخش نکند ( نور آن گرما تولید نکند) و یا گوشی هایی که نور فلاش قوی دارند را بر روی تخم گذاشته و به بررسی تخم بپردازید. تخم هایی که درون آن کاملا شفاف هست ویا حلقه خونی وجود دارد را بیرون بیاورید . در تخم های دارای جنین مناسب و سالم ، شما باید لکه سیاه که ممکن است انشعاب های خونی آن دیده شود را ببینید. توجه داشته باشید که این لکه سیاه با چرخش آرام تخم ، به آرامی می چرخد و تکان می خورد  اما از جای خود حرکت نمی کند .یک مورد دیگر در باره نطفه سنجی تخم غاز  باید گفت که چون تخم غاز بزرگ است و پوسته آن ضخامت بیشتری دارد نور به عمق تخم نفوذ نمی کند ، از این رو ممکن است در یک قسمتی از تخم تاریک تر باشد و به نظر برسد که جنین درونش است با چرخاندن چراغ قوه به دور تخم ، آن لکه سیاه ناپدید شود . در این صورت تخم بدون نطفه است . ( در اینده نکات بیشتری از راهنمای نطفه سنجی خواهیم گفت . اما در اینجا تمرکزمان بر روی جوجه کشی غاز است . )

جوجه کشی غاز ( بخش سوم )

آب پاشی و سرد کردن ؛

از آنجایی که پوسته تخم غاز نسبت به بسیاری از پرندگان دیگرمانند مرغ ضخیم تر بوده ، سبب شده تاجوجه غاز در هنگام در آمدن از تخم دچار مشکل شود  و ممکن است به سختی در آمده و یا تنها بخش اندکی از تخم را ترک داده و دیگر توانایی شکستن بقیه تخم را نداشته باشد که یا در همان حالت ، پوسته اطراف تخم خشک شده و می میرند و یا مجبور به کمک به آن می شویم. البته تمام این مشکل مربوط به ضخامت پوسته نمی باشد ، عواملی همچون رطوبت کم در دوره هچر ، گرمای زیاد در دوره هچر و تغذیه نا مناسب گله مادر نیز از عوامل این مشکل نیز هستند. 

شیوه سرد کردن و آب پاشی؛

راه کارهای زیادی برای این کار گفته شده ، اما بیشتر از شیوه زیر استفاده می کنند.

از روز ۸ تا ۱۰ جوجه کشی هر روز یک بار دستگاه را خاموش کرده و در آن را باز کرده و سپس سبد های تخم را بیرون آورده و با آبی که دمایی حدود ۳۰ درجه داشته بر روی تخم ها اسپری می کنند. این اسپری به گونه ایی باید باشد که گویی حالت مه مانند بر روی تخم ها ایجاد کند و شبنم های بسیار ریزی بر روی تخم بنشیند  و سپس تخم ها را در برابر  دمای ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتی گراد محیط  باید قرار گیرند . مدت زمان سرد کردن باید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد . پس از آن در دستگاه را باز کرده و سبد های تخم را درون آن قرار دهید . سپس در دستگاه را بسته و دستگاه را روشن نمایید .این کار را هر روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تا زمان انتقال تخم ها به هچر انجام می شود . به محض انتقال تخم ها به مرحله هچر ، دیگر آبپاشی و سرد کردن انجام نشود . 

جوجه کشی غاز (بخش چهارم و پایانی )

هچر ؛

مرحله هچر به بیرون آمدن جوجه از تخم گفته می شود که بسیار حساس می باشد. 

جوجه های برخی از نژاد های غاز در ۲۸ روزگی و برخی نیز در ۳۰ روزگی از تخم در می آیند . معمولا ۲ تا ۳ روز پیش از به دنیا آمدن ، جوجه ها شروع به شکستن تخم ها می کنند . 

زمان انتقال تخم از ستر به هچر؛

زمانی که ۱ تا ۲ درصد پوسته تخم ها ترک برداشته اند زمان انتقال تخم به هچر است . 

در این مرحله صفحات وسط در شانه همه کاره را برداشته و بگذارید تخم ها درون سبد آزاد بخوابند و در سبد را ببندید. در صورتی که از هواباتور ۴۸ تایی  استفاده می کنید ، تخم ها را بر روی بخش زبر سینی هچر قرار دهید .اگر از شانه بوقلمون در جوجه کشی غاز استفاده می کنید ، که البته بهتر است استفاده نکنید ، باید تخم ها را از درون شانه های بوقلمون در آورده و درون سبد بخوابانید  و در آن را ببندید . زمان انتقال از ستر به هچر تا جایی که می توانید بسیار بسیار کم باشد . هر مقدار این زمان طولانی تر باشد ، هچ جوجه ها مشکل تر می شود  و نیاز به کمک برای در آمدن از تخم پیدا می کنند . شما تا می توانید در دستگاه را کمتر باز کنید . 

در هنگام هچ در ابتدا چند عدد تخم پوسته را می شکنند و سپس کم کم بیشتر می شود و در عرض مدت کوتاهی بسیار از جوجه ها به دنیا می آیند . در پایان تعدادی از تخم ها که بیشتر ضعیف و وازده هستند  و جوجه های جالبی نسبت به بقیه جوجه ها نیستند که البته ممکن است برای دنیا آمدن به کمک نیاز داشته باشند ، از تخم در می آیند .

در دوره هچر از آغاز تا پایان آن تنها ۳ بار در دستگاه را باید باز کرد ؛

۱. در زمان انتقال تخم از ستر به هچر ؛ تا می توانید مدت زمان آن بسیار کم باشد . در دستگاه های بزرگ بهتر است از شانه همه کاره استفاده نمایید تا سرعت انتقال تخم ها افزایش افزایش یابد.

۲. در اواخر روز دوم هچر که عموم جوجه ها در آمده اند ؛ در این روز جوجه هایی که ۹۰ درصد پوشش بدن آنها خشک شده است به همرا پوسته های تخم شکسته شده از درون دستگاه به بیرون فرستاده شوند .( جوجه هایی ۹۰ درصد پوشش آنها خشک است که تمامی سطح بدن آنها خشک است و تنها پشت گردن آنها اندکی خیس است ) .

۳. در پایان روز سوم و یا اوایل روز چهارم که پایان کار جوجه کشی است و می خواهید دستگاه را خاموش کرده و جوجه های در آمده و تخم های جوجه نشده و پوسته ها را در بیاورید ، در را باز کنید.

( تا می توانید مدت زمان باز کردن درب ، در مرحله های یک و دو کم باشد .)

دما ، رطوبت ،چرخش و تهویه در دوره هچر ؛

دما در دوره هچر باید به ۳۷.۱ باشد.

رطوبت نیز کمتر از ۸۵ درصد نباشد ( توجه داشته باشید که رطوبت پایین سبب چسبیدن جوجه به پوسته می شود  ، که اگر به این گونه جوجه ها کمک نشود خواهند مرد از این رو رطوبت حتما ۸۵ درصد باشد ).

چرخش در این دوره نیازی نیست و پس از قرار دادن تخم درون سبد هچر حتما چرخش دستگاه را متوقف نمایید. 

تهویه بسیار مهم است چرا که سیستم تنفسی جنین در دوره هچر کامل شده و جوجه به طور مستقیم از هوای بیرون نفس می کشد که اگر اکسیژن کم باشد سبب تلفات وحشتناکی خواهید شد .در بیشتر دستگاه های بزرگ قابلیت افزایش تهویه وجود دارد که حتما به آن توجه کنید . در دستگاه های کوچک چون تعداد تخم کمتر است، تخم ها هوای کمتری می خواهند ، از این رو همان تعداد ورودی و خروجی هوا کفایت می کند ( البته اگر دستگاه اصولی ساخته شده باشد ).